Pogoda - das Wetter
W dzisiejszej notce pokaże wam sposób opisywania pogody w języku niemieckim. Sposób jest ten prosty i podobny do języka polskiego. Do opisywania pogody służy zaimek bezosobowy "es", np. Es ist sonnig (Jest słonecznie).
Pogoda - das Wetter
W dzisiejszej notce pokaże wam sposób opisywania pogody w języku niemieckim. Sposób jest ten prosty i podobny do języka polskiego. Do opisywania pogody służy zaimek bezosobowy "es", np. Es ist sonnig (Jest słonecznie).
Etwas über Deutschland
Kraj autostrad i porządku...
Pierwsze skojarzenie z Niemcami? Dorośli powiedzą: autostrady! piwo! kiełbasa! A wam z czym kojarzy się nasz zachodni sąsiad? Tylko nie mówcie, że z nieprzyjemnym dla ucha, trudnym, twardym językiem...
Info:
Położenie: Europa Zachodnia
sąsiedzi: Dania, Polska, Czechy, Austria, Szwajcaria, Francja, Luksemburg, Belgia, Holandia
Morza: Północne i Bałtyckie
Stolica: Berlin
Waluta: euro (€)
Powierzchnia: 357 114,22 km kw.
Język: niemiecki
Podróż przez niemieckie landy...
To prawda, wystarczy tylko przekroczyć zachodnią granicę Polski i od razy trafiamy na sieć fantastycznych autostrad. Kierowcy je uwielbiają za bezpieczeństwo i szybkość, pasażerom wydają się nieco nudno, choćby dlatego, że szerokim łukiem omijają wszystkie miasta i ciężko cokolwiek innego zobaczyć przez okno poza polami, wzgórzami, elektrowniami wiatrowymi. Jeżeli jednak zjedzie się z autostrady i zacznie zwiedzać niemieckie landy, okazuje się, że to bardzo zróżnicowany (ale wszędzie uporządkowany!) kraj.
Skąd nazwa?
Polska nazwa "Niemcy" wywodzi się z tego samego rdzenia słowiańskiego, co określenia "niemy", "obcy". A zatem podkreśla barierę językową między germańskim językiem niemieckim a językami słowiańskimi. Niemiecki należy do całkiem sporej grupy języków germańskich. Jest spokrewniony z duńskim, norweskim, szwedzkim, niderlandzkim oraz angielskim. Na terenie całego kraju spotkać też można liczne dialekty i to tak zróżnicowane, że gdyby mieszkaniec np. Meklemburgii i Bawarii próbowali ze sobą porozmawiać, posługując się swoimi dialektami, to najprawdopodobniej byłyby im się bardzo trudno zrozumieć. A tak przy okazji... niemieckiego warto się uczyć, bo jest on drugim najbardziej rozpowszechnionym językiem w Europie (zaraz po angielskim). Niemieckiego używa się w Austrii, Liechtensteinie, części Szwajcarii, Południowym Tyrolu (Włochy), Alzacji (Francja), niektórych regionach Belgii i w Luksemburgu.
Kraj poważnych myślicieli
Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karol Marks, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger. Mówią coś ci te nazwiska? To ogromnie ważni myśliciele z różnych epok, ich poglądy miały wpływ na wielu ludzi. A wszyscy byli Niemcami. To bez wątpienia ojczyzna wielkich filozofów.
Solidna niemiecka kuchnia
tu się je konkretnie i pożywnie, Tradycyjne niemieckie śniadanie to najczęściej biała kiełbasa. Oczywiście z pieczywem. Bo Niemcy są potęgą w produkcji pieczywa, wytwarzają ponad 300 gatunków chleba! Chyba żaden inny kraj im nie dorówna. Kuchnia niemiecka jest bardzo pożywna, królują w niej ziemniaki i wieprzowina. Mięsa wieprzowego używa się przede wszystkim do wyboru kiełbasy (Wurst). To bardzo popularna przekąska, ale i ważny element w kuchni. Wszystkie popularne, także w Polsce zapiekanki, potrawy "jednogarnkowe" , w których główną rolę gra kiełbasa mają niemieckie pochodzenie. Dodatkiem do mięsa czy kiełbasy jest pieczywo lub ziemniaki - smażone, gotowane lub np. w postaci sałatki ziemniaczanej (Kartoffelsalat). Kolejny niemiecki specjał to golonka. Cóż, w Polsce także ma wielu zwolenników, ale raczej wśród mężczyzn. Natomiast niemieckie zupy są ciężkie i zawiesiste (Eintopf), najczęściej z dodatkiem fasoli lub grochu. Już widzę, jak wszystkie dziewczyny się krzywią, bo w tym menu nie ma nic dla nich. To nie tak! W Niemczech - jak w każdym innym europejskim kraju - można zjeść dosłownie wszystko. Bardzo popularne są tu kuchnia grecka i włoska oraz te egzotyczne, wschodnie. Natomiast ta prawdziwa, tradycyjna kuchnia niemiecka jest faktycznie ciężka, mięsna i pożywna. Natomiast o dziwo, niemieckie ciasta i słodycze są naprawdę pyszne - dużo w nich czekolady, marcepanu, różnych kremów. Trudno się im oprzeć.
Kartoflane wakacje?
Niemieckie dzieci jesienią mają kilka lub kilkanaście (w zależności od tego, w którym landzie mieszkają) dni wolnych od szkoły. Ferie te nazywane są kartoflanymi, bo kiedyś ich przeznaczeniem było rodzinne (a zatem z pomocą zwolnionych ze szkoły dzieci) zbieranie kartofli. Dziś dzieci nie muszą już pomagać w pracach polowych i mają wolne niezależnie od tego czy rodzice hodują ziemniaki, czy nie. Dobrze im, prawda? Ale nie do końca, bo letnie wakacje w Niemczech trwają tylko sześc tygodni. A zatem wszystko jest sprawiedliwe.
Oktoberfest - święto piwa
Znane już nie tylko Niemcom październikowe święto, tzw. "dożynki chmielowe" w Bawarii, obchodzone już jest od 200 lat. To jedyne z największych festynów na świecie. Niemcy w ogóle znają kilka tysięcy gatunków piwa, bardzo lubią je pić. W trakcie festynu wypijane jest około pięciu milionów litrów piwa, a sprzedawane jest oono tradycyjnie w litrowych kuflach, tzw. Mass. To piwo serwowane przez tradycyjne monachijskie browary, które warzą zgodnie z bawarskim prawem czystości z 1487. Kufle są ogromne, a kelnerki na Oktoberfeście znane są z tego, że potrafią przenieść do dziesięciu Mass naraz, przy czym każdy z kufli zawiera litr piwa, a do tego dochodzi też jeszcze waga samych kufli. Trzeba przyznać, dziewczyny mają krzepę!
Czy Niemcy zawsze są tacy poważni?
Niemiecka kultura i tradycja kojarzy się nam z powagą, ciężko strawnymi potrawami i... nudą. Nic bardziej mylnego. Niemcy są co prawda bardziej uporządkowani, ale nie są na pewno nudni. Wystarczy zobaczyć jak ucztują na Oktoberfeście, jak niewiarygodnie bawią się na Love Parade albo chociaż jak świętują w ostatni czwartek karnawału (Weiberfastnacht) . Wtedy rozpoczynają się tzw, szalone dni (tolle Tage). W Nadrenii i Westfalii kobiety uzbrojone w nożyce obcinają mężczyznom krawaty! A potem w ratuszu symbolicznie zdobywają klucze do bram miasta i przejmuje nad nim władzę. To czas niezliczonej ilości balów, parad, absolutnie szalonych zabaw, a kończą się one po 7 dniach, w Środę Popielcową. A jeśli nadal ktoś ma wątpliwości co do niemieckiego umiłowania fantazji, zabawy, to powiem jeszcze, że tak powszechny na całym świecie zwyczaj strojenia choinki pochodzi właśnie z Niemiec, to oni go wymyślili. I jeszcze jedno - bracia Grimm, autorzy najpopularniejszych chyba baśni, też byli Niemcami. Istnieje bawet specjalny szlak turystyczny "śladem baśni braci Grimm". Można odwiedzić muzykantów z Bremy, Czerwonego Kapturka, Jasia i Małgosie... A ponieważ szlak jest doskonale przygotowany - atrakcji nie brakuje!
Essen und Trinken
Dzisiejsza notka będzie dotyczyła jedzenia. Mam zamiar przedstawić kilka podstawowych produktów żywnościowych i takie tam..
Zaczynajmy! xD
" Essen und Trinken "
der Frühstückstisch
Co można zobaczyć na śniadaniowym stole? Przeczytaj i się dowiedz!
die Cornflakes - płatki kukurydziane
das Müsli - musli
die Wurst - kiełbasa
die Milsch - mleko
der Saft - sok
der Saft - sok
das Wasser - woda
die Marmelade - dżem
der Joghurt - jogurt
der Käse - ser
die Butter - masło
das Ei - jajko
die Tomate - pomidor
das Hörnchen - rogalik
der Schinken - szynka
der Quark - twaróg
das Brötchen - bułka
das Brot - chleb
der Honig - miód
der Kakao - kakao
der Tee - herbata
der Kaffee - kawa
poniżej przedstawie wam grupy dotyczące tego działu z kilkoma przykładami:
das Obst - owoce
die Pflaume - śliwka
die Birne - gruszka
die Erdbeere - truskawka
die Zitrone - cytryna
die Orange - pomarańcza
die Melone - melon
die Wassermelone - arbuz
die Banane - banan
der Apfel - jabłko
das Gemüse - warzywa
die Tomate - pomidor
die Gurke - ogórek
die Karotte - marchewka
die Zwiebel - cebula
der Paprika - papryka
der Spinat - szpinak
die Brokkoli (Pl.) - brokuły
der Kohl - kapusta
der Salat - sałata
die Süßigkeiten - słodycze
die Schokolade - czekolada
der Kuchen - ciasto
der Nachtisch - deser
das Eis - lody
Andere - inne, pozostałe
das Fleisch - mięso
der Fisch - ryba
die Pizza - pizza
der Hamburger - hamburger
die Nudeln (Pl.) - makaron
der Reis - ryż
die Kartoffel - kartofle, ziemniaki
die Pommes frites (Pl.) - frytki
die Suppe - zupa
Geschirr und Besteck - naczynia i sztućce
der Teller - talerz
das Messer - nóż
der Löffel - łyżka
der Teelöffel - łyżeczka
die Gabel - widelec
die Tasse - filiżanka
die Untertasse - spodek to filiżanki
die Serviette - serwetka
die Zuckerdose - cukierniczka
das Milchkännchen - dzbanuszek na mleko, śmietanę
die Kaffeekanne - czajnik
das Tischtuch - obrus
der Salzstreuer - solniczka
der Pfefferstreuer - pieprzniczka
der Brotkorb - koszyk na chleb
Rzeczowniki określające ilość / pojemność:
der Becher - kubek
die Flasche - butelka
das Glas - szklanka
die Dose - puszka
das Stück - kawałek
Przymiotniki określające smak:
(die Zitronne) sauer - kwaśny
(das Fleisch) fett - tłusty
(die Pommes frietes) salzig - słone
(die Pizza) scharf - ostra
(der Kuchen) süß - słodkie
(das Eis) kalt - zimne
(die Schokolade) bitter - gorzka
(die Suppe) warm - gorąca, ciepła
Wyrażenia:
(Nie) jestem głodny:
Ich habe (keinen) Hunger. [dosłownie: Mieć głód]
(Nie) chce mi się pić:
Ich habe (keinen) Durst. [dosłownie: Mieć pragnienie]
Smacznego!
Smacznego!
Guten Appetit!
Przysłowie:
Ich habe einen Wolfshunger!
Jestem głodny jak wilk!
Czas przyszły Futur I
Chciałbym wam dzisiaj przedstawić jeden z dwóch czasów przyszłych, mianowicie:
Skoro więc w nazwie tego czasu występuje "rzymska jedynka", analogicznie rzecz biorąc, występuje także czas czas przyszły Futur II, o którym możecie poczytać tutaj. :))
Do wyrażania przyszłości może również służyć czas teraźniejszy - Präsens, może, lecz nie musi :)
W języku niemieckim czas przyszły jest bardzo podobny do języka angielskiego, mianowicie funkcję angielskiego operatora "will" w języku niemieckim funkcję tą przypisuje się odpowiednio odmienionemu przez osoby czasownikowi 'werden', którego wówczas nie tłumaczymy. Natomiast 'czasownik główny', czynność, która ma zostać wykonana, wędruje na koniec zdania w formie Infinitiv, bezosobowej, nieodmienionej. Budowa:
Czas Futur I w języku niemieckim wyraża czynności, które mają się odbyć w przyszłości faktycznie lub tylko przypuszczalnie.
Futur I często pełni funkcję modalną i może wyrażać:
• pewność, którą możemy podkreślić stosując słowa: sicher, bestimmt, sicherlich, mit Sicherheit (z pewnością)
• przypuszczenie odnoszące się do teraźniejszości, które możemy podkreślić używając słów:
- wohl (chyba),
- vermutlich (przypuszczalnie),
- wahrscheinlich (prawdopodobnie),
- vielleicht (może)
• energiczne polecenie, zrobienie czegoś natychmiast.
Futur I
Skoro więc w nazwie tego czasu występuje "rzymska jedynka", analogicznie rzecz biorąc, występuje także czas czas przyszły Futur II, o którym możecie poczytać tutaj. :))
Do wyrażania przyszłości może również służyć czas teraźniejszy - Präsens, może, lecz nie musi :)
W języku niemieckim czas przyszły jest bardzo podobny do języka angielskiego, mianowicie funkcję angielskiego operatora "will" w języku niemieckim funkcję tą przypisuje się odpowiednio odmienionemu przez osoby czasownikowi 'werden', którego wówczas nie tłumaczymy. Natomiast 'czasownik główny', czynność, która ma zostać wykonana, wędruje na koniec zdania w formie Infinitiv, bezosobowej, nieodmienionej. Budowa:
podmiot (osoba/rzecz) + werden + reszta zdania + bezokolicznik
Wiederholung!
ich werde
du wirst er/sie/es wird wir werden ihr werdet Sie werden |
Merk dir!
Czas przyszły Futur I = werden + bezokolicznik
|
Czas Futur I w języku niemieckim wyraża czynności, które mają się odbyć w przyszłości faktycznie lub tylko przypuszczalnie.
Futur I często pełni funkcję modalną i może wyrażać:
• pewność, którą możemy podkreślić stosując słowa: sicher, bestimmt, sicherlich, mit Sicherheit (z pewnością)
• przypuszczenie odnoszące się do teraźniejszości, które możemy podkreślić używając słów:
- wohl (chyba),
- vermutlich (przypuszczalnie),
- wahrscheinlich (prawdopodobnie),
- vielleicht (może)
• energiczne polecenie, zrobienie czegoś natychmiast.
Wirst du gute Meinung hier schreiben? :)
Dativ & Akkusativ
Tabelka, kiedy stosujemy
Dativ (celownik), a kiedy Akkusativ (biernik)
Dativ (celownik), a kiedy Akkusativ (biernik)
Akkusativ
WOHIN ?
dokąd?
|
DATIV & AKKUSATIV
|
Dativ
WO ?
gdzie?
|
in den
|
Park, Kindergarten, Supermarkt
|
im
|
in die
|
Pizzeria, Schwimmhalle, Schule, Disco
|
in der
|
ins
|
Kino, Cafe, Restaurant, Krankenhaus
|
im
|
auf den
|
Marktplaz, Tennisplatz
|
auf dem
|
zum
|
Friseur, Arzt, Metzger, Bäcker
|
beim
|
zum
|
Bahnhof
|
auf dem
|
zur
|
Bank, Post
|
auf der
|
Od czego zależy kiedy jedno, a kiedy drugie? Już, już...
Dativ (celownik) stosujemy zawsze, kiedy zadajemy pytanie: wo? (gdzie?) zaś...
Akkusativ (biernik) używamy po pytaniu: wohin? (dokąd?)
Posługujemy się tą tabelką tylko wtedy, kiedy mamy do czynienia z określaniem miejsc w mieście, np.
w Parku (im Park), ale do Parku (in den Park) itd...
Przykład w zdaniu:
Idę do parku z psem. Ich gehe in den Park mit dem Hund.
ale...
Jestem w parku z moim psem. Ich bin im Park mit meinem Hund.
Analogicznie:
Dativ stosujemy, gdy mamy czasownik określający spoczynek (np. sein, hängen, liegen, stehen, befinden sich).
Natomiast Akkusativ jest używany z czasownikami określającymi ruch (np. gehen, fahren, fliegen).
Poniżej przedstawiamy spójniki, które łączą się z Dativem, z Akkusativem lub z jednym i z drugim, w zależności od kontekstu zdania oraz powyżej reguły. ;)
Czas przeszły Präteritum - Imperfekt
W dzisiejszej notce chciałbym przedstawić wam czas przeszły Präteritum, zwany również Imperfekt. Czas ten nie jest jakoś bardzo skomplikowany czy trudny!
Gdzie można użyć i spotkać czas Präteritum:
- w języku literackim (bajki, opowiadania, opis)
- w mediach (wiadomości)
- w sprawozdaniach
- bardziej na północy, niż na południu Niemiec
Czas Imperfekt składa się z II formy czasownika, odpowiednio odmienionego.
W czasie Imperfekt należy pamiętać o pewnej zasadzie! Mianowicie...
Zawsze 1 i 3 os. l. poj. są takie same!
Aby poprawnie odmienić czasownik w czasie Imperfekt należy użyć takich końcówek:
na przykład:
machen - robić
ich machte
du machtest
er/sie/es machte
wir machten
ihr machtet
Sie machten
Nigdy nic nie jest takie proste jakby się chciało... Więc są również wyjątki dotyczące czasowników, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -kn, -tm otrzymują -e.
na przykład:
arbeiten - pracować
ich arbeitete
du arbeitetest
er/sie/es arbeitete
wir arbeiteten
ihr arbeitetet
Sie arbeiteten
Oczywiście występują również czasowniki nieregularne, których należy nauczyć się na pamięć! Jest to tzw. II forma czasowników nieregularnych z tabelki. Do poprawnej odmiany również służą nam odpowiednie końcówki:
Należy pamiętać, że 1 (ich) i 3 (er/sie/es) os. l. poj. jest taka sama!
na przykład:
gehen - chodzić (w czasie Präteritum zmienia się na ging)
ich ging
du gingst
er/sie/es ging
wir gingen
ihr gingt
Sie gingen
Oto lista czasowników nieregularnych w języku niemieckim
Niestety, ale czasowników nieregularnych trzeba nauczyć się na pamięć !
Jednym ważnym wyjątkiem są czasowniki sein, haben i czasowniki modalne, które często stosujemy w języku mówionym!
Gdzie można użyć i spotkać czas Präteritum:
- w języku literackim (bajki, opowiadania, opis)
- w mediach (wiadomości)
- w sprawozdaniach
- bardziej na północy, niż na południu Niemiec
Czas Imperfekt składa się z II formy czasownika, odpowiednio odmienionego.
W czasie Imperfekt należy pamiętać o pewnej zasadzie! Mianowicie...
Zawsze 1 i 3 os. l. poj. są takie same!
Aby poprawnie odmienić czasownik w czasie Imperfekt należy użyć takich końcówek:
KOŃCÓWKI OSOBOWE
W PRÄTERITUM
CZASOWNIKÓW REGULARNYCH
| ||
ich
|
temat czasownika
|
-te
|
du
|
temat czasownika
|
-test
|
er
|
temat czasownika
|
-te
|
sie
| ||
es
| ||
wir
|
temat czasownika
|
-ten
|
ihr
|
temat czasownika
|
-tet
|
Sie
|
temat czasownika
|
-ten
|
na przykład:
machen - robić
ich machte
du machtest
er/sie/es machte
wir machten
ihr machtet
Sie machten
Nigdy nic nie jest takie proste jakby się chciało... Więc są również wyjątki dotyczące czasowników, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -kn, -tm otrzymują -e.
KOŃCÓWKI OSOBOWE
W PRÄTERITUM
WYJĄTKI (zakończonych na -t, -d, -chn, -ffn, -kn, -tm)
| ||
ich
|
temat czasownika
|
-ete
|
du
|
temat czasownika
|
-etest
|
er
|
temat czasownika
|
-ete
|
sie
| ||
es
| ||
wir
|
temat czasownika
|
-eten
|
ihr
|
temat czasownika
|
-etet
|
Sie
|
temat czasownika
|
-eten
|
na przykład:
arbeiten - pracować
ich arbeitete
du arbeitetest
er/sie/es arbeitete
wir arbeiteten
ihr arbeitetet
Sie arbeiteten
Oczywiście występują również czasowniki nieregularne, których należy nauczyć się na pamięć! Jest to tzw. II forma czasowników nieregularnych z tabelki. Do poprawnej odmiany również służą nam odpowiednie końcówki:
Należy pamiętać, że 1 (ich) i 3 (er/sie/es) os. l. poj. jest taka sama!
KOŃCÓWKI OSOBOWE
W PRÄTERITUM CZASOWNIKÓW NIEREGULARNYCH
| ||
ich
|
temat czasownika
|
-
|
du
|
temat czasownika
|
-st
|
er
|
temat czasownika
|
-
|
sie
| ||
es
| ||
wir
|
temat czasownika
|
-en
|
ihr
|
temat czasownika
|
-t
|
Sie
|
temat czasownika
|
-en
|
na przykład:
gehen - chodzić (w czasie Präteritum zmienia się na ging)
ich ging
du gingst
er/sie/es ging
wir gingen
ihr gingt
Sie gingen
Oto lista czasowników nieregularnych w języku niemieckim
Niestety, ale czasowników nieregularnych trzeba nauczyć się na pamięć !
Jednym ważnym wyjątkiem są czasowniki sein, haben i czasowniki modalne, które często stosujemy w języku mówionym!